This text was written for the Zinal Congress of the EUY in 2024
Prāṇa, de levenskracht
by Alberto Paganini, photo credit Alisa Velieva
‘Prāṇa is de levenskracht die alle levende wezens bezielt. Komt uit Ātman, het goddelijk Zelf, en volgt Bewustzijn zoals de schaduw de mens volgt…’ lezen we in de presentatie voor Zinal 2024. Mooie beschrijving van wat Prāṇa is!
Prāṇa is en schenkt leven, energie, heling, verbinding. Prāṇa is overal aanwezig: de sluimerende goddelijke kracht die alle levende wezens verbindt met de Bron en met elkaar.
In de Vijñāna Bhairava Tantra (Kashmir Shivaisme) vertelt Śiva aan Devi over de wonderen van Prāṇa en de rivieren van kracht die overal stromen. Men zegt dat het reciteren van deze prachtige versen voorspoed, heling en geluk bevorderen.
‘The current of creation is right here,
Coursing through subtle channels
Animating this very form.
Follow the gentle touch of life,
soft as the footprint of an ant,
as tiny sensations open to vastness.
Power sings as it flows,
Electrifies the organs of sensing,
Becomes liquid light,
Nourishes your entire being,
Celebrate the boundary
where streams join the sea,
Where body meets infinity.`
Bewustzijn en Adem zijn de voornaamste middelen waardoor Prāṇa krachtig in ons kan stromen. Onze rivieren (nāḍī’s) worden rijkelijk met levensenergie gevuld wanneer we, bewust van het Zelf, Yoga beoefenen en/of meditatief en Bewust leven.
De vitale krachten, overal aanwezig in het universum, kunnen dan sterk in ons stromen en als helende levenssappen in ons werken. De resultaten zijn voelbaar en verbluffend: genezing, geluk, innerlijke vrede, kracht, welzijn, harmonie en liefdevolle verbinding met de natuurelementen, met ons Hart, alle levende wezens, de medemensen en de positieve spirituele krachten. We worden verbonden met onze oorspronkelijke Ziel en ons Doel en handelen op een natuurlijke wijze volgens ons eigen Dharma, onze natuur en bestemming.
In de Hatha Yoga Pradipika vertelt Swatmarama: ‘de mind is de heer van de zinnen; Prāṇa is de heer van de mind’ (HYP 4.29). Meesterschap over de verleidingen van de zintuigen en de wervelingen (vritti’s) van de mind kunnen door innerlijke verbinding en versterking van de Pranastroom bereikt worden. Wanneer de yogabeoefenaar Bewust en doeltreffend oefent zorgen de focus en de versterkte flow van ‘goddelijke’ levensenergie voor rust en balans in de geest. We worden meesters over emoties en gedachten, in plaats van de focus van ons ‘Levenspad’ te verliezen.
‘…als de Prāṇa en de gedachten in een toestand van eenheid verkeren, komt daar een onbeschrijfelijke gelukzaligheid uit voort’ (HYP 4.31). Wanneer we aanwezig zijn in het hier en nu en ons Denken (bewust waarnemen) verbinden met de oneindige Pranastroom, komt het oorspronkelijk, natuurlijk gevoel van geluk naar boven. We verenigen ons met wie we echt zijn en proeven de nectar van levensvreugde en -energie.
De beoefening
In mijn boek en yogastijl Prana Yoga Flow staat de stroming van Prāṇa centraal. Door een bijzondere alignement in de āsana’s, speciale aandacht aan de Ujjayi ademhaling, de bandha’s, en de creatieve Vinyāsa’s trachten we mind & body te verenigen met bewuste aandacht en zo de Pranastroom in het subtiele lichaam te bevorderen. Een sankalpa (positieve intentie) wordt bij het begin en het einde van de Flow innerlijk geformuleerd. Ze vergezelt de beoefening in het mentaal lichaam (vijñanamaya kośa) van de beoefenaar. Een gevoel van welzijn, levendigheid en diepe vrede begeleidt de correcte beoefening van deze stijl.
Ook in onze Hart Yoga Flow zijn deze elementen aanwezig, samen met de extra aandacht op de centrale, helende en harmoniserende rol van het Hart cakra. Het contact met de zielekrachten en de zoektocht naar verbinding met ons Zelf, altijd aanwezig in de diepte van ons Hart, krijgt hier extra focus en ruimte. De verruiming en bevrijding van de ademhaling dragen hier bij tot een versterkte waarneming van de Pranakrachten, die tijdens deze bijzondere beoefening rijkelijk stromen.
De focus op de subtiele innerlijke bewegingen tijdens de Yin Yoga praktijk verbindt Prāṇa, Denken en Voelen en schept een innerlijke toestand van vrede en zacht geluk. De nadi’s en chakra’s worden hier op een zachte weldoende manier overspoeld door bevrijde stromingen van Prāṇa energie.
Ook de subtiele innerlijke andacht tijdens Yoga Nidra sessies bevordert de Pranastroom. Bewustzijn beweegt energie: hier wordt dit principe heel duidelijk. Het diep regenererend effect op lichaam en geest van sankalpa’s, positieve intenties vanuit het hogere mentale lichaam (vijñanamaya kośa), wordt hier nog benadrukt, wat duidelijk wordt tijdens de beoefening en ook vruchten geeft in het dagelijks leven.
Pranayama (meesterschap van de stroming van Prāṇa door middel van specifieke ademoefeningen), een bewuste en correcte beoefening van de bandha’s en van meditatie zijn, ook volgens de Haṭha Yoga Pradīpikā, belangrijke sleutels tot de geheimen van Prāṇa.
